Τα περισσότερα μαχητικά αθλήματα έχουν κατηγορίες βάρους σύμφωνα με τις οποίες αγωνίζονται οι αθλητές και οι αθλήτριες. Η διατήρηση του βάρους του αθλητή στην κατηγορία του είναι και ένα από τα βασικά προβλήματα που έχει καθόλη τη διάρκεια της προετοιμασίας. Αυτό βέβαια ισχύει όταν υπάρχει μια ομοσπονδία στο συγκεκριμένο άθλημα, η οποία ανακοινώνει αρκετά νωρίς πότε θα γίνει η διεξαγωγή των αγώνων ή του πρωταθλήματος. Τι γίνεται όμως όταν αυτή δεν υπάρχει; Όταν οι αγώνες ανακοινώνονται 1 μήνα ή και 15 μέρες πριν; Εκεί έρχεται η μέθοδος weight cut.
Σε πολλές επαγγελματικές διοργανώσεις οι αγώνες ανακοινώνονται όχι αρκετά νωρίς, ώστε να γίνει η προετοιμασία του αθλητή ή της αθλήτριας. Αυτό πολλές φορές συμβαδίζει με το γεγονός ότι αντίπαλοι μπορεί να προέρχονται από διαφορετική κατηγορία βάρους. Αυτό σημαίνει ότι ένας από τους δύο πρέπει να χάσει απότομα βάρος μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Φυσικά δεν ακολουθείται μια φυσιολογική μείωση βάρους. Αυτό που γίνεται ονομάζεται “κόψιμο βάρους” ή weight cut όπως έχει γίνει γνωστό.
Τι είναι το weight cut
Η συγκεκριμένη μέθοδος χρησιμοποιείται λίγα 24ωρα πριν το ζύγισμα των αθλητών και βρίσκεται στο ζενίθ της διαδικασίας της το τελευταίο 24ωρο, το οποίο συνήθως είναι μία μέρα πριν τον αγώνα.
Τι περιλαμβάνει όμως το “κόψιμο βάρους” ή αλλιώς weight cut;
Αυτό που γίνεται είναι οξεία αφυδάτωση. Οι αθλητές και οι αθλήτριες προσπαθούν να χάσουν όσο το δυνατόν περισσότερο νερό από το σώμα τους ώστε να μειωθεί το σωματικό τους βάρος. Οι πρακτικές είναι διάφορες και ποικίλες και πολλές φορές συνδυάζονται:
- Χρησιμοποίηση σάουνας. Από τις πιο συνηθισμένες μεθόδους. Ο αθλητής μένει πολύ περισσότερη ώρα από την επιτρεπόμενη. Ιδρώνει πολύ. Χάνει βάρος. Και φυσικά δεν το αναπληρώνει ως πρέπει λαμβάνοντας υγρά.
- Έντονη άσκηση φορώντας πλαστική φόρμα που προκαλεί εφίδρωση
- Φτύσιμο. Ναι, καλά διαβάζετε. Μέσω του φτυσίματος προσπαθούν να χάσουν και υγρά από το σάλιο, ώστε να μειωθεί ακόμα γρηγορότερα το βάρος. (δείτε παρακάτω το βίντεο)
- Χρήση διουρητικών.
- Μεγάλης διάρκειας ζεστά έως καυτά μπάνια, τα οποία και αυτά προκαλούν αφυδάτωση
Η μείωση του βάρους που επιτυγχάνεται είναι μεγάλη. Σύμφωνα με έρευνα που έγινε σε αθλητές ΜΜΑ στο Ηνωμένο Βασίλειο η μείωση του βάρους είναι της τάξης του 9+-2% την εβδομάδα πριν τον αγώνα και ένα έξτρα 5+- 2% το 24ωρο πριν τον αγώνα. Αυτό σημαίνει για παράδειγμα ότι ένας αθλητής 70 κιλών θα χάσει μεταξύ 5 και 7 κιλών την τελευταία βδομάδα και μεταξύ 2 και 5 κιλών το τελευταίο 24ωρο. Συνολικά δηλαδή η μείωση του βάρους κυμαίνεται από 7 έως 12 κιλά συνολικά μέσα σε μια βδομάδα!
Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι μόνο το 20% των αθλητών της συγκεκριμένης έρευνας συμβουλευτήκαν πιστοποιημένους διαιτολόγους ενώ το υπόλοιπο 80% ακολουθούσε συμβουλές από τους προπονητές, τους συναθλητές ή το internet!
Τι επιπτώσεις έχει αυτό στον οργανισμό των αθλητών/τριων;
Οι επιπτώσεις του weight cut ποικίλουν και είναι πολύ σοβαρές, καθώς μπορούν να οδηγήσουν στο θάνατο. Συχνά συμπτώματα είναι η ζαλάδα, η κόπωση, ο έμετος, οι πονοκέφαλοι, οι κράμπες, οι κρίσεις πανικού, οι λιποθυμίες καθώς και συμπτώματα που θυμίζουν ίωση.
Δυστυχώς υπάρχουν και οι περιπτώσεις που πλησίασαν ή κατέληξαν στο θάνατο.
- Από τους τυχερούς γνωστούς που γλίτωσαν ήταν ο αθλητής του MMA Khabib Nurmagomedov ο οποίος εισήλθε στο νοσοκομείο μια μέρα πριν τον αγώνα του. Οι γιατροί ανέφεραν ότι η κατάστασή του ήταν ιδιαίτερα κρίσιμη και θα έχανε τη ζωή του.
- Το ίδιο τυχερός δεν ήταν ο Leandro Souza, βραζιλιάνος αθλητής του ΜΜΑ, ο οποίος το Σεπτέμβριο του 2013 έχασε τη ζωή του μέσα στη σάουνα. Είχε χάσει 20% του σωματικού του βάρους (15kg) σε 7 μέρες.
- To 2015 o 21χρονος Κινέζος Yang Jian Bing θα πεθάνει πριν τον αγώνα του.
- To Μάρτιο του 2017 ένας άλλος αθλητής, του Muay Thai αυτή τη φορά, ο 20χρονος Jordan Coe από τη Σκωτία θα χάσει τη ζωή του από καρδιακή προσβολή στην Ταϊλάνδη, ενώ προσπαθούσε να χάσει βάρος με έντονη άσκηση και τη χρήση πλαστικής φόρμας εφίδρωσης.
- Και λίγες μέρες πριν, στις 14 Νοεμβρίου 2017 η 18χρονη αθλήτρια του Muay Thai Jessica Lindsay θα χάσει και αυτή τη ζωή της λόγω οξείας αφυδάτωσης.
Θα πρέπει να προστεθεί ότι οι επιπτώσεις είναι μεγάλες και στο ψυχολογικό κομμάτι. Σύμφωνα με πολλές έρευνες εμφανίζονται συμπτώματα όπως μειωμένη μνήμη, αίσθημα οργής, σύγχυση, και αισθήματα κατάθλιψης και απομόνωσης.
Η κατάσταση έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο που σε ορισμένες χώρες, όπως στις Η.Π.Α. και στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν ήδη αρχίσει να παίρνουν μέτρα και να θέτουν καινούριους κανονισμούς για να περιοριστεί το weight cut. Μερικοί είναι προς συζήτηση, άλλοι έχουν ήδη εφαρμοστεί. Μερικοί από αυτούς είναι η προσθήκη και άλλων κατηγοριών βάρους, η μέγιστη αύξηση βάρους μετά τη ζύγιση στο 7,5% του ζυγισθέντος, η μέτρηση της ενυδάτωσης του αθλητή/τριας μαζί με τη ζύγιση, καθώς και εκπαιδευτικά σεμινάρια σε αθλούμενους, αθλητές και προπονητές.
Ένα από τα πιο σοκαριστικά βίντεο (και μικρό) βίντεο είναι η προσπάθεια της αθλήτριας του ΜΜΑ Cris Cyborg να χάσει βάρος μέσω του weight cut:
