Πολλοί μπορεί να θεωρούν ότι το πιο δύσκολο που κάνουν αυτή τη στιγμή είναι που μένουν σπίτι για να προφυλάξουν τις ευπαθείς ομάδες από τον κορονοϊό. Άλλοι ότι δε δουλεύουν. Να σας πληροφορήσω λοιπόν ότι υπάρχουν συνάνθρωποί μας με πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας, οι οποίοι τρέμουν όλους όσους κάνουν βόλτες και λειτουργούν ανεύθυνα. Και καθώς ετοιμάζω μια διατροφή για άτομο με καρκινική καχεξία, λέω να γράψω και μερικά πράγματα για αυτήν.
Σύμφωνα με το Συνέδριο Καχεξίας που έγινε το 2006, η καχεξία ορίζεται ώς “περίπλοκο μεταβολικό σύνδρομο που εμφανίζεται σε ορισμένες ασθένειες και χαρακτηρίζεται από μείωση μυικής μάζας με ή χωρίς τη μείωση λιπώδους μάζας”.
Είναι σημαντικό να ξεχωρίσουμε την καρκινική καχεξία από τον υποσιτισμό ή την σαρκοπενία (μείωση της μυικής μάζας όσο αυξάνεται η ηλικία). Η καχεξία εμφανίζεται περίπου στο 80% των ασθενών σε προχωρημένο στάδιο καρκίνου, ιδιαίτερα σε αυτούς με γαστρεντερικές, παγκρεατικές, θωρακικές, κεφαλικές και λαρυγγοφαρυγγικές κακοήθειες.
Οι ασθενείς με καρκίνο εμφανίζουν ανορεξία και έλλειψη γεύσης και όσφρησης κατά τη διάρκεια των θεραπειών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την μειωμένη πρόσληψη τροφής και επομένως απότομη μείωση βάρους. Η καρκινική καχεξία έρχεται να προστεθεί σε αυτό και να μειώσει την μυική μάζα μέσω της πρωτεόλυσης. Αυτό μπορεί να φτάσει ως το 70% του συνόλου της.
Ο ρόλος της διατροφής
Ο ρόλος της διατροφής σε ασθενείς σε αυτό το στάδιο είναι:
- η αποφυγή ή η διόρθωση των ελλείψεων σε διατροφικά συστατικά
- η διατήρηση της άλιπης μυικής μάζας
- η καλύτερη αντιμετώπιση της θεραπείας
- η ελαχιστοποίηση των παρενεργειών και επιπλοκών που σχετίζονται με τη διατροφή
- η διατήρηση της δύναμης και της ενέργειας
- η προστασία του ανοσοποιητικού συστήματος, μειώνοντας το ρίσκο της μόλυνσης
- η βοήθεια στην ανάκαμψη και αποκατάσταση
- η βελτιστοποίηση της ποιότητας ζωής
Στην περίπτωση έλλειψης όρεξης και μείωσης βάρους:
- φάτε μικρά συχνά και υγιεινά γεύματα στη διάρκεια της ημέρας
- καταναλώστε φαγητα πλούσια σε πρωτεΐνη και θερμίδες
- προτιμήστε τις τροφές που είναι πλούσιες σε πρωτεΐνη τις στιγμές που η όρεξη είναι μεγαλύτερη
- προσθέστε πηγές πρωτεΐνης ή και συμπλήρωμά της, όπου μπορείτε
- προσθέστε milkshakes ή smoothies όταν δε θέλετε γεύμα με στερεά τροφή
- προετοιμάστε και αποθηκεύστε μικρές ποσότητες από τις αγαπημένες τροφές για να είναι προσβάσιμες, όποτε θέλετε
- ψάξτε τροφές που ανταποκρίνονται στην αίσθηση της όσφρησης
- πειραματιστείτε με διαφορετικές τροφές
- φάτε μεγαλύτερο γεύμα όταν νιώθετε καλά και ξεκούραστα
- καταναλώστε μικρές ποσότητες υγρών κατά τη διάρκεια των γευμάτων
- φάτε το μεγαλύτερο γεύμα όποτε νιώθετε πείνα, είτε είναι το πρωινό γεύμα, το μεσημεριανό ή το βραδινό γεύμα
Στην περίπτωση που υπάρχει πόνος στο στόμα ή στην κατάποση:
- επιλέξτε φαγητά που είναι εύκολα στη μάσηση
- μαγειρέψτε φαγητά μαλακά
- κόψτε το φαγητό σε μικρά κομμάτια ή χρησιμοποιείστε μπλέντερ για να το πολτοποιήσετε
- χρησιμοποιείστε καλαμάκι στα υγρά για να αποφύγετε τα επώδυνα σημεία κατά την κατάποση
- χρησιμοποιείστε παγάκια για να απαλύνετε τον πόνο
- αποφύγετε φαγητά που μπορεί να προκαλέσουν πόνο όπως: όξινα. καυτερά, αλμυρά, ντομάτα
Στην περίπτωση αλλαγής γεύσης:
- χρησιμοποιείστε πλαστικά σκεύη και όχι μεταλλικά αν νιώθετε τη γεύση στο στόμα σας μεταλλική
- αντικαταστήστε το κόκκινο κρέας με κοτόπουλο, τυροκομικά, ψάρι και αυγά
- συμβουλευτείτε τη χορτοφαγική διατροφή για συνταγές υψηλές σε πρωτεΐνη χωρίς κρέας
- προσθέστε καρυκεύματα στο μαγείρεμα για να αυξήσετε τη γεύση
- επιλέξτε να τρώτε τα αγαπημένα σας φαγητά
- χρηστιμοποιείστε τσίχλες ή μασήστε λίγη μέντα όταν νιώθετε μεταλλική ή πικρή γεύση στο στόμα
Δυστυχώς, υπάρχουν και άλλες παρενέργειες της θεραπείας σε αυτές τις περιπτώσεις όπως η ναυτία, η διάρροια, η δυσκοιλιότητα, η ξηροστομία, η αύξηση βάρους λόγω φαρμακευτικής αγωγής κα. Κάθε περίπτωση αντιμετωπίζεται διαφορετικά. Είναι ένας δύσκολος αγώνας που θα γίνει όμως. Μη διστάσετε να με ρωτήσετε για οτιδήποτε.
Μπορείτε επίσης να ακούσετε το podcast:
Πηγές:
Nutritional Interventions for Cancer-Induced Cachexia
Nutritional therapy for cancer cachexia
Nutritional support in multimodal therapy for cancer cachexia
