Το κείμενο είναι μετάφραση από τον επίσημο ιστότοπου του Εθνικού Συστήματος Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (NHS)
Η ανακοίνωση διάγνωσης του καρκίνου είναι μια εξαιρετικά δύσκολη στιγμή τόσο για τους ασθενείς όσο και για τις οικογένειές τους. Μπορεί να προκαλέσει πολλές ψυχολογικές, συναισθηματικές, πνευματικές και σωματικές αλλαγές σε όσους νοσηλεύονται και ζουν με καρκίνο.
Είναι επομένως κατανοητό ότι πολλοί θα προσπαθήσουν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση του καρκίνου ή να ανακουφίσουν τις παρενέργειες της θεραπείας, αλλάζοντας τη διατροφή τους. Ωστόσο, εάν εσείς ή ένας συγγενής ή φίλος το σχεδιάζετε, είναι σημαντικό να γνωρίζετε εάν κάνετε σωστές ή λάθος αλλαγές.
Διατροφή και καρκίνος: Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι διατροφής;
Συμπληρωματική δίαιτα: Μια δίαιτα που χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με την ιατρική θεραπεία του καρκίνου
Εναλλακτική διατροφή: Μια δίαιτα που χρησιμοποιείται για να αντικαταστήσει την ιατρική θεραπεία του καρκίνου.
Πώς μπορώ να μάθω αν μια δίαιτα είναι αξιόπιστη;
Οι παρακάτω πληροφορίες συνοψίζουν μερικές από τις κύριες δίαιτες που μπορεί να συναντήσετε και περιγράφουν τους κοινούς μύθους και αλήθειες που σχετίζονται με κάθε δίαιτα.
Διατροφή και καρκίνος: Μύθοι και αλήθειες
Γαλακτοκομικά
Μύθος: Οι ορμόνες που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή γάλακτος προάγουν την ανάπτυξη καρκινικών όγκων που σχετίζονται με ορμόνες.
Αλήθεια: Δεν υπάρχει σύνδεση μεταξύ των γαλακτοκομικών και του κινδύνου εμφάνισης ή της προαγωγής ανάπτυξης καρκίνου ως αποτέλεσμα ορμονών.
Υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν,μάλιστα, έναν προστατευτικό ρόλο των γαλακτοκομικών στην ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού μέσω αυξημένης πρόσληψης ασβεστίου, βιταμίνης D, βουτυρικού, συζευγμένου λινολεϊκού οξέος και λακτοφερρίνης.
Σόγια
Μύθος: Οι ισοφλαβόνες, που βρίσκονται στα προϊόντα σόγιας έχουν παρόμοια χημική δομή με την ορμόνη οιστρογόνο. Τα οιστρογόνα μπορούν να διεγείρουν ορισμένους τύπους καρκίνου, συνεπώς και τα τρόφιμα που περιέχουν ισοφλαβόνες ενδέχεται να επιφέρουν το ίδιο αποτέλεσμα.
Αλήθεια: Τα τρέχοντα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι μια δίαιτα που περιέχει φυσιολογική ποσότητα ισοφλαβόνες είναι ασφαλής.
Τα τρόφιμα σόγιας μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέρος μιας υγιεινής ισορροπημένης διατροφής ως πηγή πρωτεΐνης χωρίς κρέας και παρέχουν φυτικές ίνες.
Ζάχαρη
Μύθος: Η ζάχαρη τροφοδοτεί τα καρκινικά κύτταρα.
Αλήθεια: Η μείωση της ζάχαρης στη διατροφή δεν περιορίζει τη γλυκόζη (ζάχαρη) στα καρκινικά κύτταρα.
Τα σάκχαρα βρίσκονται σε μια σειρά από πολλά υγιεινά τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των σύνθετων υδατανθράκων, φρούτων και λαχανικών. Αυτά είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, βιταμίνες και μέταλλα και έχουν συνδεθεί με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.
Συνιστάται η μείωση της υπερβολικής ζάχαρης στη διατροφή, ιδιαίτερα με τη μορφή «ελεύθερων σακχάρων» ή «απλών» σακχάρων (για παράδειγμα εκείνων που βρίσκονται στα ζαχαρούχα ποτά), καθώς αυτά συνδέονται με την εμφάνιση παχυσαρκίας.
Αλκαλική διατροφή
Μύθος: Ένα όξινο περιβάλλον προάγει την κακή υγεία, ενώ ένα αλκαλικό είναι ευεργετικό και προάγει την καλή υγεία.
Υποστηρίζεται,μάλιστα, ότι η τροφή που καταναλώνεται μπορεί να επηρεάσει το pH του σώματος και ότι η κατανάλωση όξινων τροφών ανατρέπει την ισορροπία, καθώς το αίμα μας είναι φυσικά αλκαλικό (~ pH 7,4)
Αλήθεια: Δεν υπάρχει εγκυρότητα για την ομαδοποίηση των τροφίμων ως όξινων ή αλκαλικών.
Το pH του αίματος (7,4) δεν μεταβάλλεται από τη διατροφική πρόσληψη αλλά ρυθμίζεται στενά από τα νεφρά και το αναπνευστικό σύστημα. Τυχόν περίσσεια οξέος απεκκρίνεται στα ούρα.
Η αλκαλική διατροφή υποδηλώνει ότι η κατανάλωση αλκαλικών τροφίμων μπορεί να δημιουργήσει ένα εχθρικό περιβάλλον και ως εκ τούτου να σκοτώσει τον καρκίνο. Ωστόσο, ούτε τα καρκινικά κύτταρα ούτε τα υγιή κύτταρα μπορούν να επιβιώσουν σε ένα αλκαλικό περιβάλλον.
Δεν υπάρχει επιστημονική βιβλιογραφία που να καθορίζει το όφελος μιας αλκαλικής διατροφής για τη θεραπεία του καρκίνου.
Η μόνη κατάσταση στην οποία το pH του αίματος μεταβάλλεται είναι κατά τη διάρκεια της μεταβολικής οξέωσης, όταν ένα άτομο είναι σοβαρά άρρωστο.
Κετογονική διατροφή
Μύθος: Η κετογονική δίαιτα μειώνει το μέγεθος και την εξάπλωση του όγκου.
Αλήθεια: Η κετογονική δίαιτα είναι μια δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες. Υπάρχουν παραλλαγές, με συγκεκριμένες αναλογίες μακροθρεπτικών συστατικών ανάλογα με τον τύπο της κετογονικής δίαιτας που ακολουθείται.
Η υπάρχουσα έρευνα στην οποία βασίζεται ο συγκεκριμένος μύθος έχει γίνει σε ζώα και όγκους εγκεφάλου.
Τα ανθρώπινα δεδομένα βασίζονται σε μεμονωμένες περιπτώσεις και κατέδειξαν απώλεια βάρους, κάτι που μπορεί να είναι ανησυχητικό.
Μια κετογονική δίαιτα μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα δυσκοιλιότητας, διάρροιας και κόπωσης.
Η τήρηση μιας τέτοιας δίαιτας ενδέχεται να είναι μικρής διάρκειας λόγω γεύσης και των παρατεταμένων διατροφικών περιορισμών.
Νηστεία
Μύθος: Η νηστεία μπορεί να βελτιώσει την επίδραση και τα συμπτώματα της χημειοθεραπείας.
Αλήθεια: Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι η βραχυπρόθεσμη νηστεία (STF) μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα και την ανεκτικότητα της χημειοθεραπείας, οι περισσότερες από τις μελέτες βρίσκονται σε αρχικά στάδια ή σε ζώα.
Αυτές οι προκαταρκτικές μελέτες βασίζονται σε μικρές ομάδες και κυρίως στον καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών.
Η επιβολή νηστείας προκάλεσε παρενέργειες που περιλαμβάνουν: πονοκεφάλους, πείνα, αδυναμία, ναυτία και απώλεια βάρους.
Λόγω της έλλειψης ισχυρών στοιχείων και του κινδύνου σε μερικά άτομα, δεν συνιστάται σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως καρδιακές παθήσεις, διαβήτη, προηγούμενες/υπάρχουσες διατροφικές διαταραχές και χαμηλό δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ≤19kg/m2) ή ιστορικό πρόσφατης απώλειας βάρους.
Συμπληρώματα
Μύθος: Τα συμπληρώματα μπορούν να αυξήσουν το ποσοστό επιβίωσης και να μειώσουν την υποτροπή, να βελτιστοποιήσουν τη θεραπεία, να ανακουφίσουν τις παρενέργειες και να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
Αλήθεια: Ορισμένες βιταμίνες και μέταλλα θα μπορούσαν να επηρεάσουν την αποτελεσματική ισχύ των φαρμάκων για τον καρκίνο. Η υψηλή δόση αντιοξειδωτικών (συνένζυμο Q10, σελήνιο, βιταμίνες A, C, E) μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της βλάβης των κυττάρων, αλλά μπορεί και να οδηγήσει στη μειωμένη της αποτελεσματικότητα της χημειοθεραπείας.
Συνίσταται έλεγχος με την εκάστοτε ογκολογική ομάδα πριν τη χορήγηση συμπληρωμάτων.
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι δίαιτας που κυκλοφορούν γύρω από τα μέσα ενημέρωσης.
Παρακάτω παρατίθενται βασικές συμβουλές που μπορούν να σας βοηθήσουν να μάθετε εάν η δίαιτα είναι αξιόπιστη ή μύθος.
- Ελέγξτε την πηγή. Αξιόπιστες πηγές μπορεί να είναι ιατρικά περιοδικά, έγκριτες φιλανθρωπικές οργανώσεις για τον καρκίνο ή οι επαγγελματίες υγείας.
- Σε τί δεδομένα βασίζεται η εκάστοτε δίαιτα; Μεγάλες μελέτες παρέμβασης πληθυσμού σε άτομα με καρκίνο θα ήταν μια καλή βάση για μια αξιόπιστη διατροφή.
- Γίνεται εμπόριο διαιτητικών προϊόντων; Να είστε προσεκτικοί εάν πωλούνται διαιτητικά προϊόντα.Το κέρδος και όχι η επιστήμη μπορεί να καθοδηγεί τυχόν ισχυρισμούς για την υγεία.
- Είναι ισορροπημένη η διατροφή; Οι δίαιτες που επισημαίνουν μόνο την κατανάλωση μερικών τροφών είναι απίθανο να είναι ισορροπημένες ή υγιεινές και ενδέχεται να επιφέρει αρνητικές συνέπειες στο σύνολο του οργανισμού.
Εάν δεν είστε σίγουροι/ες ζητήστε συμβουλές από τον διαιτολόγο σας.
Διατροφή και καρκίνος: Σε ποιον πρέπει να μιλήσω εάν αποφασίσω να ακολουθήσω μια εναλλακτική ή συμπληρωματική δίαιτα;
Είναι απαραίτητο να ενημερώσετε τον επιβλέποντα γιατρό θεραπείας του καρκίνου, τον γενικό γιατρό ή τον διαιτολόγο σας εάν ακολουθείτε μια συγκεκριμένη δίαιτα για να τους βοηθήσετε να κατανοήσουν και να συζητήσουν τυχόν παρενέργειες.
Ορισμένες από αυτές τις δίαιτες μπορούν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία και την ευημερία σας.
Για παράδειγμα:
- Αλληλεπιδράσεις φαρμάκων: Η διατροφή μπορεί να αλληλεπιδράσει με τη θεραπεία του καρκίνου ή με τα φάρμακα που καταναλώνονται εν γένει.
- Διατροφικές ελλείψεις: Η διατροφή μπορεί να είναι ανισόρροπη και να προκαλέσει διατροφικές ελλείψεις.
- Βάρος/απώλεια μυών: Η δίαιτα μπορεί να οδηγήσει σε ακούσια απώλεια βάρους και απώλεια μυϊκής μάζας.
Διατροφή και καρκίνος: Η επιλογή μιας εναλλακτικής ή συμπληρωματικής διατροφής μπορεί να επηρεάσει την υγεία κάποιου, επομένως είναι σημαντικό να διερευνηθεί διεξοδικά επιλέγοντας ακριβή, ποιοτικά στοιχεία και μιλώντας σε επαγγελματίες υγείας. Το να είσαι ανοιχτός και ειλικρινής βοηθά στην κατανόηση διαφορετικών απόψεων και ανοίγει συνομιλίες μεταξύ συγγενών, φίλων και επαγγελματιών υγείας.
Ακούστε το podcast:
Μετάφραση από τα αγγλικά: Εύα Σαββίδου
